Tarnów jako jedno z pierwszych miast w Polsce rozpoczął prace przygotowawcze mające na celu utworzenie Wyższej Szkoły Zawodowej, uczelni zawodowej nowego typu, kształcącej na poziomie licencjackim i inżynierskim.
Inicjatywa utworzenia WSZ w Tarnowie zrodziła się z potrzeb społeczno-gospodarczych oraz uwarunkowań demograficznych Tarnowa i byłego województwa tarnowskiego. Łącznie obszar ten zamieszkuje obecnie przeszło 682 tys. mieszkańców, w tej liczbie wskaźnik ludzi z wyższym wykształceniem jest mniejszy niż 5%, a w środowiskach wiejskich wskaźnik ten nie przekracza 2%.
Uczelnia będzie mogła odpowiedzieć na zapotrzebowanie zakładów pracy byłego województwa tarnowskiego na kwalifikowane kadry, na potrzeby gmin na absolwentów co najmniej studiów licencjackich oraz na oczekiwania absolwentów szkół średnich w Tarnowie i w byłym województwie tarnowskim dotyczące dostępności studiów i kierunków kształcenia. Przeprowadzone własne badania ankietowe w gminach i w szkołach średnich oraz uzyskane dane z byłego Wojewódzkiego Urzędu Pracy i Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego, pozwoliły na sformułowanie w tym zakresie następujących wniosków:
85 % absolwentów szkół średnich pragnie kontynuować naukę;
prawie 80 % młodzieży mając możliwość studiowania takiego samego kierunku w Tarnowie lub w ośrodkach akademickich, wybrałaby Tarnów;
dla prawie 50 % młodzieży spoza Tarnowa studiowanie w ośrodkach akademickich przekracza ich możliwości finansowe;
W celu utworzenia szkoły wyższej w Tarnowie prowadzone były różnokierunkowe działania. Do tego celu została powołana Fundacja im. Hetmana Tarnowskiego oraz zostanie powołane w ramach Fundacji Koło Mecenasów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, skupiające przedstawicieli władz powiatowych i miejskich, zakładów pracy, banków i innych instytucji publicznych i samorządowych oraz Tarnowian cieszących się dużym autorytetem i zaufaniem publicznym. Władze miasta i byłego województwa zwróciły się do uczelni krakowskich o pomoc w zorganizowaniu szkoły oraz o opiekę merytoryczną nad działalnością szkoły po jej powołaniu. O koordynację działań w tym zakresie został poproszony Uniwersytet Jagielloński.
Środowisko akademickie Krakowa przywiązuje do faktu powołania Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie dużą wagę ze względu na możliwość wprowadzenia w tej szkole nowych rozwiązań w zakresie kształcenia zawodowego na poziomie wyższym, a także w zakresie nowych rozwiązań organizacyjnych, które potem mogłyby zostać wykorzystane we własnych uczelniach oraz przy tworzeniu następnych uczelni zawodowych.
Współpraca Tarnowa ze środowiskiem akademickim Krakowa zaowocowała zgłoszeniem w 1996 roku projektu rocznego grantu w ramach programu TEMPUS Complementary Mausures pt. “Tarnów University College – feasibility study”, który zrealizowano w roku 1997 i jednym z rezultatów tego projektu była koncepcja struktury organizacyjnej szkoły, którą wykorzystano przy opracowywaniu wniosku o utworzenie szkoły. Partnerami krajowymi w projekcie były następujące instytucje: UJ, AGH, Wojewoda Tarnowski, Prezydent Miasta Tarnowa, Kuratorium Oświaty w Tarnowie oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Partnerami zagranicznymi były następujące uczelnie: Uniwersytet Paryski (VI), Uniwersytet w Bari (Włochy) oraz Kolegium Uniwersyteckie w Karlstad (Szwecja). Oprócz tego zostały nawiązane kontakty z francuskimi uniwersyteckimi instytutami technologicznymi w Besancon, Tours, a także z instytutem pedagogicznym w Boulogne sur Mer, instytutami kształcącymi na poziomie zawodowym w cyklu dwuletnim, według nieco innej formuły kształcenia.
Partnerzy zagraniczni pomogli nam dostosować strukturę i programy studiów powstałej uczelni do standardów studiów zawodowych w krajach Europy Zachodniej, co w przyszłości może w efekcie doprowadzić do stworzenia warunków uznawania równoważności dyplomów tej uczelni z dyplomami uczelni zawodowych w Unii Europejskiej.
Akademia Nauk Stosowanych w Tarnowie od ćwierć wieku (wcześniej oczywiście jako Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie) jest nie tylko wiodącą w swoim typie jednostką dydaktyczną, umożliwiającą zdobycie wyższego wykształcenia tysiącom młodych ludzi (niemal 25 tys. absolwentów od momentu powstania), ale także coraz mocniejszym ośrodkiem wspierania rozwoju społeczno-gospodarczo-kulturalno-sportowego dla całego subregionu tarnowskiego. Władze Uczelni tak bowiem rozumieją misję i zadania, jakie stają przed nowocześnie zarządzaną szkołą wyższą.
Ścisła współpraca z otoczeniem Uczelni wyrażona jest dziesiątkami oddzielnych umów oraz przedsięwzięć realizowanych na kilku, kluczowych polach.
Jeśli chodzi o współpracę gospodarczo-dydaktyczną to wśród kluczowych partnerów wymienić należy: Grupę Azoty, Zakłady Mechaniczne Tarnów, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Leier Polska, Becker Polska, elPLC, CenterMed, Szpital Wojewódzki im Św. Łukasza w Tarnowie, Szpital Specjalistyczny im. Szczeklika w Tarnowie, Zespół Przychodni Specjalistycznych, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Naczelną Organizację Techniczną i wiele innych.
W 2020 roku temu władze Uczelni zdecydowały się powołać Centrum Transferu Technologii. Idea jaka tej decyzji przyświecała to stworzenie mechanizmu ułatwiającego i wspierającego transfer wiedzy oraz innowacyjnych technologii. Priorytetowym zadaniem CTT ANS Tarnów jest kompleksowe wspieranie procesów komercjalizacji, transferu wiedzy oraz technologii opracowanych na Naszej interdyscyplinarnej Uczelni.
Obecnie każdy z 6 wydziałów działających na ANS oferuje bogate spektrum badań, szkoleń i usług. Centrum pozwala na jeszcze lepsze wykorzystanie bogatego potencjału intelektualnego i technicznego Uczelni. Pełni funkcję mostu pomiędzy nauką, a podmiotami zewnętrznymi, jak przedsiębiorcy, stowarzyszenia i organizacje.
Współpraca na niwie społeczno-dydaktycznej realizowana jest w oparciu o umowy z m.in. Powiatowym i Wojewódzkim Urzędem Pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Urzędem Miasta Tarnowa, Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, Uniwersytetami III Wieku. Uczelnia prowadzi też tzw. klasy patronackie dla uczniów kilkunastu szkół miasta i regionu, dzięki czemu, młodzież jeszcze w szkole ponadgimnazjalnej ma dostęp do wiedzy wykładowców oraz nowoczesnego sprzętu laboratoryjnego PWSZ.
Jako Uczelnia kształcąca na kierunkach "artystycznych" działających w ramach Instytutu Sztuki prowadzimy ścisłą współpracę z lokalnymi i regionalnymi Instytucjami kultury: Tarnowskim Centrum Kultury, BWA Galerią Miejską, Muzeum Okręgowym w Tarnowie, Miejską Biblioteką Publiczną w Tarnowie, Tarnowski Teatr, Centrum Sztuki Mościce.
Wspólnie z wieloma partnerami sięgamy także po środki zewnętrzne zmieniające oblicze miasta i regionu. Obecnie wspólnie z miastem Tarnów realizujemy wielomilionowy tzw. „grant norweski” obejmujący cztery zasadnicze obszary:
- rozwój Centrum Transferu Technologii i Dizajnu
- Nowa Solidarność Pokoleniowa
- Międzynarodowe Konfrontacje Plakatu Studenckiego
- Szkoła Tutorów
Dzięki zaangażowaniu władz Uczelni widoczny jest też "wkład" Uczelni w rozwój lokalnego sportu. Dzięki wsparciu Uczelni awans do najwyższych klas rozgrywkowych w Polsce wywalczyli najpierw piłkarze ręczni Grupy Azoty PWSZ Tarnów (obecnie Unia Tarnów – Superliga) a w tym roku siatkarki Roleski Grupa Azoty ANS Tarnów (obecnie Tauron Liga). Aktywnie wspieramy też lokalne środowisko sportowców niepełnosprawnych oraz realizujemy wspólne przedsięwzięcia z Polskim Związkiem Alpinizmu (Puchary Europy Juniorów, badania naukowe zawodników kadry narodowej we wspinaczce sportowej).
Jak widać z powyższych przykładów ANS w Tarnowie realizuje ideę „Uczelni otwartej”, a jako pointa mogą posłużyć słowa wypowiedziane przez Rektor ANS w Tarnowie, prof. Małgorzatę Kołpę podczas ostatniej uroczystej inauguracji. „Sieć współpracujących z nami szkół średnich, wyższych, firm, przedsiębiorstw oraz instytucji cały czas rośnie i jestem z tego bardzo dumna. Szczególnie dla mnie ważne: Dział Badań Naukowych i Centrum Transferu Technologii spełniają pokładane w nich nadzieje tworząc jakże ważną dla rozwoju synergię. Podkreślę raz jeszcze: jesteśmy otwarci na współpracę z każdym i każdy pomysł, każdą ideę traktujemy z powagą i szacunkiem. Aby przekonać się, że nie są to puste słowa, wystarczy spojrzeć na listę wspólnych przedsięwzięć zrealizowanych w minionym roku, które bez partnerów nie mogłyby zaistnieć. Są wśród nich m.in.: konferencje, wystawy, projekty badawcze i wdrożeniowe, koncerty, spektakle, czy niezwykle dobrze przyjęte przez uczestników oraz gości targi innowacji. Wspólnie zmieniamy nasze miasto i region i to jest dla mnie wyjątkowo cenne.”
